(Σχ. Επ.: Τις μέρες αυτές συμπληρώνονται εφτά χρόνια από το θάνατο του Νίκου Νικολαΐδη, αιρετικού και δημοφιλούς σκηνοθέτη της γενιάς του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Το Filmicon τιμά τη μνήμη του δημοσιεύοντας μια άγνωστη επιστολή του που εμφανίστηκε στις 8 Απριλίου 1967 στη Δημοκρατική Αλλαγή, απογευματινή εφημερίδα της ΕΔΑ. Ο 28χρονος τότε Νικολαΐδης, με καυστικό και χιουμοριστικό ύφος, περιγράφει τις περιπέτειές του με τους αιθουσάρχες και την κρατική γραφειοκρατία, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει στην πρώτη μικρού μήκους ταινία του – Lacrimae Rerum / Δάκρυα Πραγμάτων (1962) – διανομή στους κινηματογράφους και προβολή σε διεθνή φεστιβάλ. Η απεύθυνση στον Τύπο της Αριστεράς, το αίτημα για κρατική στήριξη του κινηματογράφου τέχνης, η απαξίωση της εμπορικής παραγωγής, αλλά και οι πρώτες υποστηρικτικές νομοθετικές πρωτοβουλίες του κράτους, οι πειραματισμοί και τα ανοίγματα των νέων σκηνοθετών προς το εξωτερικό – όπως διακρίνονται στο υπόστρωμα της επιστολής του Νικολαΐδη – αποκαλύπτουν κάτι από τις ζυμώσεις και το κλίμα της εποχής λίγο πριν τη δικτατορία, που πολύ σύντομα οδήγησαν στην έκρηξη του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Έρευνα: Μαρία Χάλκου).
Αγαπητή Αλλαγή,
θέτω υπ’ όψιν των φίλων του κινηματογράφου τα παρακάτω κωμικοτραγικά:
Στις 7 Αυγούστου του1963, το Υπουργείο Βιομηχανίας έχοντας υπ’ όψιν τας διατάξεις των άρθρων 13, 16 και 17 του Ν.Δ. 4208/61 «περί μέτρων δια την ανάπτυξιν της Κινηματογραφίας εν Ελλάδι, κλπ.», αποφάσισε ομοφώνως να χαρακτηρίσει την ταινία μου ΛΑΚΡΙΜΕ ΡΕΡΟΥΜ προστατευόμενη. «Διότι αύτη παρουσιάζει καλλιτεχνικά ή πνευματικά στοιχεία» (τι πάει να πει αυτό; τρέχα γύρευε) «και «είναι άρτια από τεχνικής απόψεως» (Άρθρο 16).
Με λίγα λόγια «Οι επιχειρηματίαι κινηματογραφικών αιθουσών υποχρεούνται όπως προβάλλουν ανά τρίμηνον τέσσαρας ταινίας μικρού μήκους εκ των χαρακτηρισθεισών ως προστατευομένων». Είδατε εσείς καμιά; Το έγγραφο (Α.Π. 59405/36105/500/7.8.63) κοινοποιήθηκε στο Αρχηγείο Χωροφυλακής, Αρχηγείο Αστυνομίας Πόλεων, στην ΠΟΚΕ, ΠΕΚ και «προς άπαντας τους επιχειρηματίας κινηματογραφικών αιθουσών (τη μερίμνη υποτίθεται της Χωροφυλακής), Αστυνομίαν και «προς εκτέλεσιν» (υποτίθεται) (Άρθρο 17). ... More
(Σημ. Επιμ: Το κείμενο που ακολουθεί έχει ιστορική αξία και είναι αναδημοσίευση της επιστολής διαμαρτυρίας του σκηνοθέτη Δήμου Θέου προς την απογευματινή εφημερίδα της ΕΔΑ Δημοκρατική Αλλαγή στις 3 Απριλίου 1967. Η επιστολή περιγράφει τους μηχανισμούς της λογοκρισίας που στην προδικτατορική εποχή παρεμπόδισαν την προβολή του ντοκιμαντέρ 100 ώρες του Μάη, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1964 και είχε ως θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο Θέος αποκαλύπτει πως η ταινία, αν και την εποχή της διακυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου είχε λάβει επίσημη άδεια προβολής, βρέθηκε αντιμέτωπη με την ανυπόστατη φήμη ότι ήταν «απαγορευμένη από τον εισαγγελέα». Οι δημιουργοί της ενεπλάκησαν σε μια αδιέξοδη περιπέτεια απόδειξης ότι η ταινία δεν είχε απαγορευτεί. Έρευνα: Μαρία Χάλκου)
ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ Δ. ΘΕΟΥ – ΨΕΥΔΗ ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕ ΑΝΥΠΑΡΚΤΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ – ΔΙΑΤΑΓΕΣ ΕΡΗΜΗΝ ΤΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ – ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΠΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ – ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΟΥΝ ΜΕ ΤΡΟΠΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΝ
Δημοσιεύουμε παρακάτω μια απίστευτη καταγγελία του ντοκιμαντερίστα Δήμου Θέου, ο οποίος το 1964 είχε γυρίσει μια ταινία μικρού μήκους, με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε κατά μυστηριώδη τρόπο και οι περιπέτειες του σκηνοθέτη θυμίζουν την τραγική αναμονή του ήρωα του Κάφκα στον «Πύργο». Με διαταγές που εκδίδονται ερήμην του εισαγγελέως, με αυθαίρετες και ύποπτες αποφάσεις (1) ανωτέρων υπαλλήλων, με ψευδή έγγραφα και ιησουίτικη υποκρισία, οι μανδαρίνοι του υπουργείου κατόρθωσαν επί τρία χρόνια να απομακρύνουν την ταινία από τις κινηματογραφικές αίθουσες, δηλαδή να αποκρύψουν απ’ το λαό ένα συνταρακτικό ντοκουμέντο. Οι αρμόδιοι καλούνται να απαντήσουν στις καταγγελίες του κ. Θέου και να εξηγήσουν την αήθη συμπεριφορά τους σ’ έναν νέο κινηματογραφιστή. ... Περισσότερα